TarihSayfası tarihsayfasi.com



Sultan 1. Ahmed'in Hanımları ve Çocukları

1. Ahmed'in adı bilinen iki hanımdan haber verir Çağatay Clluçay Padişahların Kadınları ve Kızları adlı TTK. dan ya­yımlanan eserinde. Sultan 1. Ahmed'e hanım olanların i'ki Mahfiruz Sultanvâlidedir. 2. hanım ise Mahpeyker Kösem Vâ-lidesultandır. Bunların ilkiyle yâni Hatice Mahfiruz sultanvâli-de ile izdivacı 1590 doğumlu padişah, 14 yaşındayken ve gelin Mahfiruz sultan da aynıyaştaydı. Vefatında 30 yaşında olup 26/ekim/1620'de Eyübsultanda defnolundu. Adı bilinen dört şehzadesinden 2. Osman (Genç) padişah olmuştur ve bu padişah oğulun, annesi olarak Hatice Mahfiruzsultan hanım, Osmanlı devletinin first laydy'si yâni, birnumaralı kadım olmuştur, piğer çocukları ise; Bayezid, Süleyman, Hüseyin şehzadelerdir. Târih bilgimizde önemli kaynaklardan biri olan Peçevi tarihi veliahd şehzade Mehmed'den bahsediyorsa da, bir katiyyet arzetmiyor. Bir Fatma Haseki Sultan adı veren Oztuna başkacada malumat verememekte.

Kösem Mahpeyker vâlidesultansa, Osmanlı devletinin abi­de sayılacak bir devlet anasıdır. Bu validenin, hayat çizgisin­deki kıvrımlar, bir anne yüreğinin tahammül edemeyeceği sıkletde olmasına rağmen, nahif vücudunun zayıf fakat mu­kavim onuzlarına aldığı devlet çarkının yükünü taşımaya muktedir olmasından doiayıda unutulmaz bir örnek olmayı başarabilmiş bayandır. 1589'da doğduğu ileri sürülmüştür. Şehid'en 1651'de vefat etti. Öztuna'ya göre, Morali bir rum rahibin Anastasiya adlı kızıdır, bu ad, daha ziyade ortodokslarca istimal olunduğundan, Rus olduğu da ileri sürülmüştür. Sultan 1. Ahmed'den bir yaş büyük olup o izdivaçda 1604'de yapıldı. İki oğlu 4. Murad ve İbrahim padişah oldu­lar. Bunlardan; 4. Murad'ın nâibeliği vazifesini üstüne aldı. Kocasıyla 13 yıl evli kaldı. Eşinin vefatında 28 yaşındaydı. Osmanlı sarayını avucunun içine almıştı. Çok zeki ve zarif, gönüller fetheden bir nezâkete sahipti. Devletin muammerliği gayesi idi. Kızları olarak da Ayşe, Fatma ve Atike sultanha-nımları dünyaya getirdi, bir de tahta geçemeyen, şehzade Kasım'ı doğurmuştur. Bu vâlidesultan bir baskınla öldürül­müştür. Bu baskına sebeb olan tertip de kendi elinin olması, saptığı mücadele caddesinde karşılaşacağı ihtimal durağıydı vede nitekim bahsekonu durakla karşılaştı ve hayatıyla öde­di yaptığı yanlışlığı.. Yaptırdığı binalar, insanlara bahşettiği hayırlanyla ve şehadetinin hemen peşinde, o dönem insanla­rının şehid valide diye kendisini yâd etmeleri, bizim için o devrin karmakarışık ahvali içinde tutum tesbitimiz hayli güç­tür. İnsanı islâm ölçüsü içinde değerlendirmek gerekirse, vâ­lidesultan bizden yana rahmetle anılacak kimselerin arasın­dadır. Kabri, 1. Ahmed'in türbesindedir ve bu türbe, Sulta-nahmed Câmii'nin hemen bitişiğinde Ayasofya Camiine ba­kan yüzdedir. Vâlidesultan'ın en hoş davranışlarından biri de, Ramazan ayında mahpushaneleri dolaşmak ve orada borç yüzünden, hapiste olanların borçlarını kendisi ödeyerek onla­rı hürriyetlerine kavuşturmasıdır.

Sultan 1. Ahmed'in kızlarına gelince; Bunların sayısı altıy­dı en küçükten büyüğe doğru Abide, Burnaz Atike, Hânzâde, Gevherhân ile Fatma ve Ayşe sultanhanımlardır. Ayşe sultan 1605'de doğup; 52'yaşında olduğu halde, 1657'de vefat etdi Babası 1. Ahmed'in türbesine defnolundu. Bu hammsul-tan, Ük izdivacını Gürnülcineli Nasuh Paşa ile yaptığında 7 yaşında idi. Ancak bunun, zifafsız izdivaç olduğunu söyleme­ye gerek yoktur. 2. izdivacı Hotin savaşında 1621'de şehid düşen Karakaş Mehmed Paşayla oldu ve 10 yaşındayken başlayan evliliği 16 yaşında iken nihayetlendiğinin akabinde; 1625'de Şehid Hafız Ahmed Paşa ile 3. evliliğini yaptığında 20 yaşında olup zifafın ilk defa bu evliliğinde gerçekleştiği malumatı bulunmaktadır. Filibeli bir müezzinin oğlu olan Ha­fız Ahmed Paşa'yı "Hafız Paşa tokadı denen ve diğer adı Os­manlı tokadı olanın mucidi olarak saymak kabildir."

Şehid oluşu; kazan kaldırmış yeniçerinin kendisini katlet­mek istemesinden ve bu çirkin linçi yapmasıyla gerçekleş­miştir. Genç padişah 4. Muradın; gözleri önünde gerçekleşen bu vak'a'yı, ömrü boyunca unutamadığı vah hafızım diye içi­ni yakan âteşi açığa vurmaktan içtinab etmediği bilinmekte­dir. Ayşe Sultanhanım bu izdivacından eviâd sahibi de ol­muştun 4. dâmad ise, Revân'da 1636'da şehid olan Murtaza Paşadır. Bununda arkasından 5. damadın Celep Ahmed Paşa olduğunu, 6. dâmad ise Girit'de 1649'da şehid olan Voynuk Ahme,d Paşadır. 7. dâmad İbşir Mustafa Paşanin 1655'de kellesi ğitdi. Ayşe Sultanhanımın 8. kocası Malatyalı Süley­man Paşa1; eşinden 5 yaş büyüktü. 1656'da yapılan izdivaç pek uzun sürmedi. Ayşe hanımsultan'in 5 ay sonra vukubu-lan vefatı evliliği bitirmiş oldu. Süleyman Paşa 1687'ye ka­dar muammer oldu. Fatma sultanhanim'da 1 yaş küçük ol­duğu ablasından pek fazla aşağı kalmamış, sırasıyla önce dâmad Kara.Mustafa Paşa, 2. dâmad Çatalcalı Hasan Paşa, 3. Canbuladzâde Mustafa Paşa, 4. evliliğini Koca Yusuf Paşa, 5. Dâmad Gaazi Melek Ahmed Paşa, 6. damad Kundakçızâ-de Mustafa Paşa, 7. ve sonuncu Dâmad Maksut Paşa olrnak üzere 7 evlilik yapmıştır.

3. kız evlâd Gevherhân Sultanhanım ise 1608'de doğmuş­tur. Vefatı 1660'da olmuştur. Babası 1. Ahmed'in türbesine defnolundu bu hanımsultan ilk izdivacını Öküz Mehmed Pasa ile yapmıştır. Sadrıazam Öküz Mehmed Paşa bu hanımı 4 yaşındayken alarak yedisene bekledikten sonra zifafı 1619'da gerçekleştirmiştir. Paşa hanımından 48 yaş büyük idi. 1620'de Öküz Mehmed Paşa öldüğünde 13 yaşında olan hanımsultan, 2. evliliğini; dâmad Hâin Topal Recep Paşa İle yaptı. Evlilikleri 8 yıl sürdü. 4. Murad bu topalı katlettirdiğin­de bu evlilik de sona ermiş oldu. Sultanhanım vefat ettikle­rinde 52 yaşındaydı.

Hanzâde Sultanhanım 1609'da doğdu. 41 yaşında pek genç öldü. Lâdikli Bayram Paşa ile evlendi. Sadrıazam Bay­ram Paşa görevindeyken vefat etdi. Hanımsultan; onun vefa­tından sonra izdivaç yapmadı. Bu Sultanhanım vefatında, Sultan İbrahim türbesine gömüldü.

Burnaz Atike Sultanhanım ise, Şehzade Kasım'ın ikiz kar­deşi olma ihtimali gaalibdir. 4. Mehmed'e mürebbiyelik yâni terbiye ve yetişmesinde yardımları olmuştur. Bu hanımsultan da 3 izdivaç yapmıştır. Bunlar; Musahib Cafer Paşa, Doğancı Yusuf Paşave Sofu Kenan Paşa ile olmuştur. İlk evliliği 17 se­ne sürmüştü ve 2. izdivacı Gürcü Sofu Kenan Paşa ile ol­muştur. Dört yıl süren ve paşanın vefatıyla noktalanan izdi­vacı, Doğancı Yusuf Paşayla olmuş 1670'de paşanın vefatıy­la sonuçlanmış ve Sultanhanım dört yıl dul kaldıktan sonra 1674'de vefat etmiştir. Sonuncu evliliğide 17 sene devam et­miştir. Bu hanımsultan da Sultan İbrahim türbesinde defno-lunmuştur.

Abide sultanhanım 1618 doğumlu olup, babasının vefatı peşinden dünya'ya gelmiştir. 1648'de de vefat etmiştir. Dâ­mad Küçük Musa Paşa ile evlenmiştir 24 yaşındayken. Evliliqi 5 y1*1 bulmuştur. Musa Paşanın vefatının peşinden bir yıl sonra, o da vefat etmiştir.

İzdivaçlarını vede kısaca haklarında bilgi verdiğimiz hanımsultanlar dışında dört tane ve pek küçük yaşda kızları ol­duğunu biliyoruz Sultan 1. Ahmed'in ki bunların adları; Zahi­de, Esma, Hatice ve Zeynep sultanhanımlardır. Sultan 1. Ah­med'in evlâdlannın erkek olanlarına gelince; onbir şehzadesi dünya'ya gelmiştir. Bunlardan Osman, Murad vede İbrahim Osmanlı tahtına çıkmışlardır. Diğer mahdumları ise şu şeh­zadelerdir. 2. Osman'ın boğdurduğu Mehmed, Cihangir, Se­lim, Hasan, Bayezid'se 22 yaşındayken 4. Murad tarafından boğduruldu. Fransızların ünlü piyes yazarı Rasin, bu şehza­denin hayatını, kendisinin tahayyülü içinde bir çok iftiralarla da dolu olarak kaleme aldığını hatırlatalım. Şehzade Orhan, pek küçük ölürken Hüseyin ise; dört yaşında vefat eder ve 1614'de doğup 1638'de ağabeyi 4. Murad tarafından boğdu­rulan, yaşı o sırada 24 yaşında olan Kasım ve 20 yaşında 4. Murad'ın emriyle boğdurulan, Süleyman şehzadelerdi. Tuhaf­tır ki; çok merhametli ve tasavvuf dünyasında hayli kulaç at­mış bir insan olan 1. Ahmed, Osmanlı tahtına veraset usûlü­nü eber yâni, hanedan'ın yaşayan en büyük erkek mensu­bunun padişah olmasını getirmesinin hemen arkasından, Genç Osman başta olmak üzere, 4. Murad dâhil bir kardeş katli kasırgası estirmişlerdir. Netice itibarıyla; Sultan 1. Ah­med hân'ın ceman on tane kızı ve bir düzine yâni 12'de oğlu olmuştur.

Yeni yorum gönder

Bu alanın içeriği gizlenecek, genel görünümde yer almayacaktır.
  • Web sayfası ve e-posta adresleri otomatik olarak bağlantıya çevrilir.
  • İzin verilen HTML etiketleri: <a> <em> <strong> <cite> <code> <ul> <ol> <li> <dl> <dt> <dd> <img> <b> <center>
  • Satır ve paragraflar otomatik olarak bölünürler.

Biçimlendirme seçenekleri hakkında daha fazla bilgi

Son yorumlar