[1] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/145.

[2] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/145-146.

[3] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/146.

[4] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/146.

[5] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/146-147.

[6] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/147-148.

[7] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/148.

[8] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/148-149.

[9] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/149-150.

[10] Ömer Riza Kehhale, Mu´cemü´l-Müellifîn, Beyrut (t.y.), VIII, 168; ayrica bk. Suyutî, Tezyinü´l-memalik, 7.

[11] Muhammed Ebu Zehra, Imam Mâlik, Terc. Osman Keskioglu, Ankara 1984, 30.

[12] Ebu Zehra, a.g.e., 77.

[13] Ibnü´l-Imâd el-Hanbeli, Sezerâtuz-Zeheb, Beyrut t.y., I, 290.

[14] Ibnu´l-Imad el-Hanbeli, a.g.e., I, 291.

[15] Ebu Zehra, a.g.e., 286.

[16] Ömer Riza Kehhâle, Mu´cemu´l-Müellifin, Beyrut, t.y, VIII, 168.

[17] Suphi es-Salih, Hadis Ilimleri ve Hadis Istilahlari, Terc. Yasar Kandemir, Ankara 1981, 330.

[18] Ömer Tellioglu, Samil Islam Ansiklopedisi: 4/54-56.

[19] Ebu Zehra, a.g.e., 218.

[20] a.g.e., 221.

[21] Sûphi es-Salih, a.g.e., 99.

[22] Ebu Zehra, a.g.e., 227.

[23] a.g.e., 229.

[24] a.g.e., 219; Ömer Tellioglu, Samil Islam Ansiklopedisi: 4/56-57.

[25] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/150-151.

[26] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/151-152.

[27] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/152-154.

[28] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/154.

[29] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/154-156.

[30] Ileride genisçe açiklanacagi üzere fikih bablarina göre hadisleri tanzim eden eserlere "Sünen" denir. (Ibrahim Canan)

[31] Müstahrec:Bir müellifin hadislerini baska senedlerle bulma çalismasi. (Ibrahim Canan)

[32] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/156-159.

[33] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/159-160.

[34] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/160-161.

[35] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/161-162.

[36] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/162.

[37] Ibnü´l Cevzî, Menakibu´l Imam Ahmed b. Hanbel, s. 183 vd.

[38] Ibn Kesîr, el-Bidâye ve´n-Nihâye, X, 329.

[39] Samil Islam Ansiklopedisi: 1/69-70.

[40] Samil Islam Ansiklopedisi: 1/70.

[41] Samil Islam Ansiklopedisi: 1/69-70.

[42] M. Ebu Zehra, Ahmed b. Hanbel, Çev: Keskioglu, Ankara 1984, s. 195.

[43] Samil Islam Ansiklopedisi: 1/70-71.

[44] Ebu Zehra, Islam´da Fikhi Mezhepler Tarihi, III, 246.

[45] Ibn Teymiyye, Fetava, I, 406.

[46] Ibnu´l Cevzi, Menâkibu´l Imam Ahmed, s. 182.

[47] Ibnü´l Cevzi, a.g.e., s. 183.

[48] Ibn Hazm, el-Muhallâ, I, 68.

[49] Süfyan b. Uyeyne´nin bu sözü için bk. el-Kurasi, el-Cevâhiru´l-Mudîe, I, s. 64, 166.

[50] es Subki Ma´na Kavli´l Imâmi´l Muttalibî, s. 99.

[51] Samil Islam Ansiklopedisi: 1/71-73.

[52] Ibn Haldun, Mukaddime, s. 44.

[53] M. Ebu Zehra, Ahmed b. Hanbel, 357.

[54] Ebu Zehra, a.g.e., 362.

[55] Ebu Zehra, a.g.e., 383.

[56] Ibn Kuteybe, Ihtilâf fi´l Lafiz, s. 60 vd.

[57] Samil Islam Ansiklopedisi: 1/73.

[58] Ahmed Ibnu Hanbel´in "Mihne" vesilesiyle kirildigi Yahya Ibnu Mân´in ne kadar mühim bir sahsiyet oldugunu su sehadetten anlamak mümkündür: "Hilâl Ibnu´l-Alâ der ki: "Allah bu ümmete zamanlarinda dört sahisla nimette bulundu. Safiî ile; O, Resûlullah (aleyhisselâtu vesselâm)´in hadislerini ögrenip fikhini ortaya koydu. Ahmed´le; O mihne sirasinda zulme karsi direndi; Yahya Ibnu Mâîn´le; O, Resûlullah (aleyhisselâtu vesselâm)´in hadîslerinden uydurmalari ayikladi ve uydurmalara karsi korudu. Ve Ebu Ubeyd´le bu zat da garib kelimeleri açiklayarak hadîslerin anlasilmasini kolaylastirdi." (Ibrahim Canan)

[59] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/162-166.

[60] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/166.

[61] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/166-167.

[62] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/167.

[63] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/167-168.

[64] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/168-169.

[65] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/169-170.

[66] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/170-171.

[67] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/172.

[68] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/173-174.

[69] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/174.

[70] H.507.

[71] H. 516.

[72] H. 606.

[73] H. 194-256/M. 810-870.

[74] H. 202-261.

[75] H. 209-279.

[76] H. 202-275.

[77] H. 215-303.

[78] H. 209-273.

[79] Akif Köten, Samil Islam Ansiklopedisi: 3/426-427.

[80] Bazi münferid beyanlar varsa da bunlarla genellemeye gitmek mümkün degildir. (Ibrahim Canan)

[81] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/175.

[82] Makdisi, Surûtu´l-Eimmeti´s-Sitte´de kesin ve mutlak bir uslûpla bu iddiada bulunur. Bunu itlâk´i üzere almak yanlis olur. Zira görülecegi üzere Buhâri, Müslim ve Ebû Davud´un bazi açiklamalari mevcuttur.( Ibrahim Canan)

[83] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/176-177.

[84] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/177.

[85] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/177.

[86] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/177-178.

[87] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/178.

[88] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/178.

[89] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/178.

[90] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/178-179.

[91] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/179-180.

[92] Ahmed Naim, Tecrid-i Sarih Tercemesi, 1/50; Muhiddin Okumuslar, Samil Islam Ansiklopedisi: 5/317.

[93] Ehl-i sünnet disi bir mezhepten olma.

[94] Raviden sadece bir kisinin hadis rivayet etmesi.

[95] Ibrahim Canân, Kütüb-i Sitte Terc. Serhi, I; Muhiddin Okumuslar, Samil Islam Ansiklopedisi: 5/317-318.

[96] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/180-181.

[97] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/181-182.

[98] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/182-184.

[99] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/184.

[100] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/185.

[101] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/185-186.

[102] Kettânî, er-Risâletü´l-Mustatrefe: 32-37; Durak Pusmaz, Samil Islam Ansiklopedisi:

[103] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/187.

[104] Ibn Hacer, Hedyü´s-Sâri, Misir 1407, s. 9.

[105] Ibn Kesir, Ihtisaru Ulumil-Hadîs, thk Ahmed Muhammed Sakir, Beyrut 1951, s. 25.

[106] Ibn Kesir, Ihtisaru Ulumil-Hadîs, thk Ahmed Muhammed Sakir, Beyrut 1951, s. 25.

[107] Ibn Hacer, Hedyü´s-Sârî, Misir 1407 s. 9.

[108] Ismail Lütfi Çakan, Ana Hatlariyla Hadis, Istanbul 1983, s. 124.

[109] Ahmed Abdurrahman El-Bennâ Es-Saatî, El-Fethu´r-Rabbanî li Tertîbi Müsnedil-Imam Ahmed Es-Seybanî, Kahire 1358, 1/15.

[110] Nureddin Itr, El-Imam et-Tirmizî vel-Müvâzene beyne Câmiihi ve beyne´s-Sahîhayn, Halep 1970, s. 93-98.

[111] Ismail Lütfi Çakan, Hadis Edebiyati, Istanbul 1985, s. 50.

[112] Nureddin Itr, a.g.e., s. 225-226.

[113] Nureddin Itr, a.g.e., s. 16; Mübârekfurî, Tuhfetul-Ahvezî (Mukaddime), Kahire 1359, I, 249.

[114] Ibn Hacer, Hüzhetü´n-Nazar, Misir (t.y), s. 31.

[115] 257/870.

[116] Mehmed Sofuoglu, Sahih-i Müslim ve Tercemesi, I, XXVIII.

[117] Talat Koçyigit, Hadis Istilahlari, Ankara 1980, s. 388.

[118] Talat Koçyigit, a.g.e., s. 388.

[119] Ismail Lütfi Çakan, Hadis Edebiyati, Istanbul 1985, s. 60.

[120] Ismail Lütfi Çakan, a.g.e., s. 50.

[121] Sabahaddin Yildirim, Samil Islam Ansiklopedisi: 5/319-321.

[122] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/188.

[123] Sâmil Islam Ansiklopedisi: 1/254-256.

[124] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/188.

[125] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/188-189.

[126] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/189.

[127] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/189-190.

[128] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/190-191.

[129] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/191-192.

[130] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/192.

[131] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/193-194.

[132] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/194-195.

[133] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/195-196.

[134] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/197.

[135] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/197-198.

[136] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/198-199

[137] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/199-200.

[138] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/200.

[139] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/200.

[140] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/201.

[141] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/201-202.

[142] Az ileride belirtecegimiz üzere Buhârî, bazan: "Babun" dedikten sonra baska bir ifadeye yer vermez. Belki zamanla uygun bir tercüme koyacakti, ömrü vefa etmedigi için bunlar eksik kaldi. (Ibrahim Canan)

[143] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/202-203.

[144] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/203.

[145] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/203-204.

[146] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/205.

[147] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/205-206

[148] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/206-207.

[149] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/207-208-209.

[150] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/209-210-211.

[151] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/211-212.

[152] Ahmed Naim, Tecrid-i Sarih Tercemesi, "Mukaddime ", s. 219.

[153] Fuat Sezgin, Buhârî´nin Kaynaklari Hakkinda Arastirmalar, Istanbul 1956, s. 198-199.

[154] Ahmed Naim, a.g.e., s. 473.

[155] ed-Dihlevî, Hüccetullahil-Bâliga; Kahire (t.y), I, s. 133.

[156] Ismail Lütfi Çakan, Hadis Edebiyati, Istanbul 1985, s. 57.

[157] Mesela, Delhi, Kahire ve Istanbul.

[158] 1332/1914.

[159] Istanbul 1967-1970.

[160] Istanbul 1971-1978.

[161] Sabahaddin Yildirim, Samil Islam Ansiklopedisi: 5/321-322.

[162] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/213.

[163] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/214.

[164] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/214.

[165] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/214-215.

[166] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/215-216

[167] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/216-217.

[168] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/217.

[169] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/217.

[170] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/218-219.

[171] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/219.

[172] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/219-220-221.

[173] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/221.

[174] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/221-224.

[175] Mübârekruri, Mukaddimetu Tuhfetu´l-Ahvezî: 1/352.

[176] Zehebî, Siyeru A´lâmi´n-Nübelâ: 13/210.

[177] Sünen, 1, I-3; es-Semseddin Sâmî, Kâmûsü´l-A´lâm: 1/714.

[178] Adva´us-Seria: 5/1394.

[179] Kâtip Çelebi, Kesfü´z-Zunûn: 2/1005.

[180] ed-Dihlevî, Hüccetullahi´l-Bâliga: 1/283.

[181] J.Robson, Sünen-i Ebû Dâvud Nüshalarinin Rivâyeti, Trc: Talat Koçyigit, A ÜIFD, 1956, V, 1-4, 175.

[182] Ahmet Agirakça, Sait Kizilirmak, Samil Islam Ansiklopedisi: 1/10-11.

[183] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/225.

[184] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/225-226.

[185] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/226-227.

[186] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/227-228.

[187] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/228-229.

[188] Ebu Dâvud hakkinda düsülen bazi yanlisliklarin önlemesi sebebiyle nazarimizda ehemmiyetli olan bu meseleye daha genis, müstakil bir açiklamaya Hadisle Ilgili Bazi Meseleler kisminda yer verdik, dileyen oraya bakabilir. (Ibrahim Canan)

[189] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/229.

[190] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/229-230.

[191] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/230-231.

[192] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/231-232.

[193] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/232-233.

[194] Abdulaziz bin Sah Veliyyullah Dehlevi, Büstanu´l-Muhaddisin, çev. Ali Osman Koçkuzu, Ankara 1986, 197.

[195] Abdulaziz bin Sah Veliyyullah Dehlevi, a.g.e., 198; Ahmet Özalp, Samil Islam Ansiklopedisi: 6/223, 224.

[196] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/234.

[197] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/235-236.

[198] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/236.

[199] Ibnu Ebî Hâtim râvileri dört ta´dîl, dört de cerh tabakasi olmak üzere sekiz tabakaya ayirmistir. Hâfiz Zehebî, Irâkî ve Ibnu Hacer bu taksimata yenilerini ilâve ederek onikiye çikarmislardir. (Ibrahim Canan)

[200] 1976´da mikrofilme aldigimiz bu nüsha üzerinde, bir talebemize mezuniyet tezi çalismasi yaptirdik. (Ibrahim Canan)

[201] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/236-237.

[202] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/238-239.

[203] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/238-239.

[204] Zayif hadîsle amel bahsini ayrica ele alacagiz. (Ibrahim Canan)

[205] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/239-241.

[206] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/241.

[207] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/241.

[208] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/241.

[209] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/242.

[210] el-Cezerî, el-Lübâb fi Tehzîbil-Ensâb, 3/306.

[211] 1/197.

[212] ez-Zehebî, Tarihul-Islâm: 2/179.

[213] Ibni Kesir, el-Bidâye ve´n-Nihâye: 11/123.

[214] es-Sübki, Tabakâtüs-Safiiyye: 2/83.

[215] ez-Zehebi, Tezkiratül-Huffâz: 2/698.

[216] Ibni Kesir, el-Bidâye ve´n-Nihâye: 11/124.

[217] Ismail Kaya, Samil Islam Ansiklopedisi: 5/83-84.

[218] Zehebi, bu rivâyette Hz. Muâviye (radiyallahu anh)´yi zemmetmek kastedilmedigini belirtmek için "Hz. Muavive ile alakali bu menkibe muhtemelen, Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)´in su sözü sebebiyledir: "Ey Rabbim, ben kime lânet ve setimde bulundu isem, bunu onun hakkinda zekât ve rahmet kil" (Müslim, Birr. 88-95). (Ibrahim Canan)

[219] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/243-244.

[220] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/244-245.

[221] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/245.

[222] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/245.

[223] Zehebî, Tezkiretü´l-Huffâz: 2/183.

[224] Ibn Hallikân, Vefâyâtu´l-A´yân: 3/407.

[225] Ebü´l-Ferec Ibnu´l Cevzî, el-Muntazam: 5/90.

[226] Zehebî, a.g.e, II, 189.

[227] Sâmil Islam Ansiklopedisi: 3/61.

[228] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/246.

[229] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/246-247-248.

[230] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/248.

[231] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/248.

[232] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/249.

[233] Nehcü´l-Belâgâ´yi bütün Siiler Hz. Ali´ye nisbet etseler de, üzerinde yapilan arastirmalar bunun, ölüm tarihi 406/1015 olan es-Serif er-Râzi tarafindan derlendigini göstermistir. Içerisinde, Hz. Ali´ye ait parçalar bulunsa bile, Câhiz´in el-Beyan ve´t-Tebyîn´inde ve baska kitaplarda da rastlanan metinler vardir.

[234] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/249-250.

[235] Rical ilmine, Islâm ulemasinin atfettigi bu ehemmiyetin sebebini, yeri gelmisken bir kere daha tekrar edelim: Bu ilim olmasaydi, Kur´an ve -miktarca çok az olan- mütevâtir disindaki bütün haberler, efsâneden ibaret kalacak, hiçbir deger tasimayacak, asillarina olan nisbetleri hiçbir ilim ifâde etmeyecekti. (Ibrahim Canan)

[236] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/251-253.

[237] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/253.

[238] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/253-254.

[239] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/254-256.

[240] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/256-257.

[241] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/257-258.

[242] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/258-259.

[243] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/259-261.

[244] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/261.

[245] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/262.

[246] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/262.

[247] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/262-264.

[248] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/264-265.

[249] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/266.

[250] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/266-267-268.

[251] Dehlevi´nin Birinci Tabaka ile alakali açiklamasini almiyoruz. Zira, bu üç kitapla ilgili gerekli açiklamalar daha önce ilgili bahislerde yapildi. (Ibrahim Canan)

[252] Bu taksimde dikkatimizi çeken bir husus, Müsnedu Ahmed buraya dâhil edildigi halde, Ibnu Mâce´nin hiç zikredilmemis olmasidir. (Ibrahim Canan)

[253] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/268-271.

[254] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/271.

[255] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/272-273.

[256] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/273-274.

[257] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/274-275.

[258] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/275-276.

[259] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/276-277-278.

[260] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/278.

[261] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/278-279.

[262] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/279-280.

[263] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/280-281.

[264] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/281.

[265] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/281-282.

[266] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/282.

[267] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/282

[268] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/282.

[269] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/282-283.

[270] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/283.

[271] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/283-284.

[272] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/285-286.

[273] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/284-285.

[274] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/285-286.

[275] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/286.

[276] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/286-287-288.

[277] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/288-289.

[278] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/289.

[279] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/290.

[280] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/290.

[281] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/290.

[282] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/290-291.

[283] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/291.

[284] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/291-292.

[285] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/292-293.

[286] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/293-294.

[287] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/294-297.

[288] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/297.

[289] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/297-298.

[290] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/298.

[291] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/298.

[292] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/298-299.

[293] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/299.

[294] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/299-300.

[295] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/300-301.

[296] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/302.

[297] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/302-304.

[298] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/304.

[299] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/304.

[300] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/304-305.

[301] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/304-305.

[302] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/305-306.

[303] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/306-307.

[304] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/307.

[305] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/307.

[306] Su ayetler görülebilir: Âl-i Imran: 3/110; Bakara: 2/143; Feth: 48/18; Tevbe: 9/100; Enfal: 8/64; Hasr: 59/8-10.

[307] Ibnu Hubeyre ve Abdullah Ibnu Havâle hadîslerinin de sahîh oldugu Heysemî tarafindan belirtilir. Ancak Ibnu Hubeyre´nin sahâbe olup olmadigi münâkasa edilmistir. (Ibrahim Canan)

[308] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/308-312.

[309] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/312-314.

[310] Sikça geçecek olan nass kelimesinin cemi (çogula) nusus´dur. Kur´ân ve hadiste gelen beyanlara denir, âyet ve hadîs demektir. (Ibrahim Canan)

[311] Mütesâbiheyi aklî izahlara tâbi tutulmasi hususunda selef devrinde ciddi bir ihtiyaç olsa herhalde ayni isi onlar da yapardi. Onlarin tarzinda teslimiyete dayanan nesillerin hakim oldugu devirlerde cemiyetin tamamina yakin büyük çogunlugu tatmin eden açiklamalar, itikâdî fitnelerin yayginlik kazandigi sonraki zamanlarda tesirsiz kalip, mütesâbihât´in bâtil bir sekilde yorumlanarak istismar edilmesi karsisinda hamiyet-i diniye sâhibi âlimler kelâmî, felsefi,"aklî" açiklamalar yapmislardir. Aslinda gâyede bir sapma sözkonusu degildir. Meselâ Kur´ân´da geçen "yedullah = Allah´in eli" tâbiri hakkinda selef: "Bundan muradi Allah bilir" deyip yoruma gitmezken, müteahhir ulema: "Bundan murad Allah´in kudretidir, çünkü "el" kudreti´i temsil eder" demistir. Bu açiklamanin yapilmasina, bu çesit Kur´âni tabirlere dayanarak Allah´i -diger dinlerdeki gibi- insana benzetmeye çalisan Müsebbihe denen sapik mezhep sebep olmustur. (Ibrahim Canan)

[312] Bu bahsin anlasilmasi için, lügat olarak bakmak mânasina gelen nazar kelimesinin burada aklî muhâkeme manasina geldigi bilinmelidir. Keza mesnûn da sünnete uygun demektir. (Ibrahim Canan)

[313] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/314-315-316-317-318.

[314] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/320.

[315] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/321-325.

[316] Ibnu Hacer, Fethu´l-Bâri´de aynen söyle der: "Vâcibe misal nahivle mesgûliyettir, zira Allah ve Resûlunun sözleri onunla anlasilir. Zira seriatin hifzi vâcibdir, bu is ise o suretle hâsil olur; böylece o mesguliyet bir vâcibin mukaddimesi olmus olur. Garîb (anlasilmasi zor) kelimelerin serhi, usûl-i fikhin tedvîni, sahîh ve zayif hadîslerin temyîzine tevessül dahi bu guruba girer. Harama misal: Sünnete muhâlif olan Kaderiye, Mürcie ve Müsebbihe´nin tanzîm ettigi kitaplardir. Mendûba misal: Hz. Peygamber devrinde bizzat yapilmamis olan iyi isler: Terâvihin topluca kilinmasi, medrese ve ribatlarin insâsi, güzel olan tasavvuf hakkinda söylenenler, Allah´in rizâsini gözeterek akdedilen münâzara meclisleri vs. Mubah bid´ata misal: Sabah ve ikindi namazlarinin pesi sira yapilan musâfaha, yeme ve içmede, giyecek ve meskende genislik ve bolluga yer vermek. Mekrûha gelince: Yukarida söylenenler bâzan mekrûh ve evvelkinin hilâfi olur". (Ibrahim Canan)

[317] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/328-330.

[318] Sârihler hu hükmün baska hadîslerle neshedildigini belirtir. (Ibrahim Canan)

[319] Bu hususta çok münâkasa edilmis, netice olarak büyüge ayaga kalkilmasi geregi kabul edilmistir. (Ibrahim Canan)

[320] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 1/330-333.

[321] Mukaddime cildinde bu imamlari etraflica tanitmis olmamiza ragmen, burada, kitabin orijinal aslinda mevcut olan kisa terceme-i halleri aynen tercümeyi uygun bulduk. Eserin bütünlügü için de bu gereklidir. Okuyucularin normal karsilayacagini ümid ediyoruz (Ibrahim Canan).

[322] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 2/189-191.

[323] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 2/191-192.

[324] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 2/192.

[325] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 2/192-193.

[326] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 2/193.

[327] Ibrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Serhi, Akçag Yayinlari: 2/194.

[328] Ebû Zehra, Usûlü´l-Fikh, Kahire t.y., s.109; Târihu´l-Mezâhibi´l-Fikhiyye, (Mezhepler Tarihi) Çev: A. Sener, Ankara 1968-1969, s.344; Muhammed el-Hüdarî, Târîhu´l-Tesriî´l-Islâmî, (Islâm Tesri´ Tarihi) Çev: H. Hatipoglu, Istanbul 1974, s.166.

[329] el-Hudârî, a.g.e., s.202-205; Ibn Kayyim, I´lâmü´l-Müvakkiîn´inden naklen; Abdülkâdir Sener, "Imam Mâlik ile Leys b. Sa´d Arasindaki Ihtilâf ve Yazisma", A.Ü.I.F.D., Yil 1968, 16/131-154.

[330] Zehebî, Tabakatü´l-Huffaz: 6/368.

[331] Ibn Kayyim, Ilâmü´l-Muvakkiîn, I, 55 vd..

[332] Zeylaî, Nasbu´r-Râye, 1/355.

[333] Ibn Haldun, Mukaddime, s.372.

[334] Sah Veliyyullah, Huccetu´llahi´l-Bâliga: 1/311 vd..

[335] Kadi Iyâz, Tertîbu´l-Medârik: 1/91.

[336] Imam el-Kevserî, Feyzü´l-Bâri alâ Sahîhu´l-Buhâri: 1/53.

[337] Kadi Iyâd, Medârik, s.170 vd..

[338] es-Sa´râni, Kitabü´l-Mizan: 1/63.

[339] Sehristânî, el-Mile´l ve´n-Nihâl, s.154.

[340] Nevevî, Tehzîbu´l-Esmâ, 122.

[341] Sait Kizilirmak, Samil Islam Ansiklopedisi: 2/59-61.

[342] Sehristânî, el-Milel ve´n-Nihal, (el-Fisâl kenarinda), 1/47.

[343] Müslim, 412, Ibn Mâce, Mukaddime: 1.

[344] Ebû Dâvûd, Sünne: 6, Ahmed b. Hanbel, Müsned: 4/131.

[345] Abdullah b. Zeyd, Sünnetü´r-Resûl Sakîkatu´l-Kur´ân, s.54).

[346] Ebû Dâvûd, Sünne: 5.

[347] Buhâri, Fedâilu´s-Sahâbe: 1.

[348] Tirmizî, Fiten: 7.

[349] Ibn Mâce. Fiten: 8.

[350] Ibnü´l-Esir, en-Nihâye: 2/419.

[351] Tirmizî, Fiten: 7.

[352] Tirmizî, Fiten: 7.

[353] Tirmizî, Fiten: 7.

[354] Sehristânî, el-Milel, 1/47.

[355] bk. Buhâri, Ahâd: 1; Müslim, Imâre: 39; Ebû Dâvud, Cihâd: 40, 87; Nesaî, Bia: 34; Ibn Mace, Cihad: 40; Ahmed b. Hanbel, Müsned: 1/94, 409.

[356] Mes´ûdî, Murücüz-Zeheb: 3/201.

[357] Ibn Kesir, Tefsiru´l Kur´an´il-Azîm: 2/303.

[358] Ibn Ebi Ya´la, Tabakatu´l-Hanâbile, Kahire 1952, I, 31.

[359] Ebû Dâvûd, Sünne: I; Tirmizî Iman: 18; Ibn Mace, Fiten: 17; Ahmed b. Hanbel, 11, 332, 111, 145; Hakim, Müstedrek: IV,430.

[360] Bagdadi, el-Fark, s. 8.9.

[361] Ebû Dâvûd, Sünne: 5.

[362] Seyyid Serif Cürcânî, et-Ta´rifât, s.40. 43.

[363] Ibn Abidin, Reddu´l-Muhtar: 1/560, 561.

[364] Ibn Âbidin, Reddü´l-Muhtar: 1/48, 49.

[365] Ibn Âbidin, Reddü´l-Muhtar: 5/472.

[366] Sehristânî, a.g.e, 1, 15.

[367] Ibn Hazm, el-Fisal: 2/113.

[368] Izmirli Ismail Hakki, Yeni Ilmî Kelâm, s.97.

[369] Kurtubî, Tefsir: 7/217-218.

[370] Bekir Topaloglu, Kelâm Ilmi, 146.

[371] el-Bagdâdi, el-Fark beynel-Firak, s.313-318; Bekir Topaloglu, a.g.e., s.109-110.

[372] Ibn Mâce, Mukaddime: 2; Dârimî, Mukaddime: 23; Ahmed b. Hanbel, Müsned: 1/435.

[373] Tahâvi, Serhû akiteti´t- Tahaviyye, 586-588; Samil Islam Ansiklopedisi: 2/67-72.